BASİT ANLAMDA BOS ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ:
BOS(beyin omurilik sıvısı),ventrikül,sulkuslar,sistern,spinal kanal da bulunan sıvıdır.
BOS; beyni mekanik etkilerden korur. Intrakranial basıncı regüle eder. Nöral dokuların beslenmesini sağlar. Nöral metabolizma artık ürünlerinin uzaklaştırılmasına yardım eder.
BOS oluşum hızı:Yaklaşık 0,4 ml/dk( 500ml/gün)
Total BOS hacmi: Erişkinlerde yaklaşık 90-150ml,Yenidoğanlarda yaklaışk 10-60 ml
BOS üretimi:Koroid plexuslar,beyin ve spinal kanal parenkimi,ventriküller ependimim,Virchow Robin boşlukları
BOS emilimi: Kabul gören teorilere göre, esas absorbsiyon yeri, dural venöz sinuslar içine (superior sagital sinus’a) uzanan araknoid villi’lerdir.Bununla birlikte perinöral lenfatik kanallardan,araknoid granülasyonlardan, Virchow Robin boşluklarından ve spinal venlerden emilir.
BOS’nın ventriküllere geçişini koroid plexustaki arteryel pulsasyon sağlar. Subaraknoid boşluktaki hareketini ise, serebral ve spinal arterler sağlar
BOS DOLAŞIMINI 2 FARKLI BİLEŞEN AYIRT EDEBİLİR:
1-Bulk Flow: Koroid plexustan araknoid viliye doğru uzanan yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan hareket.Çok düşük debide olduğu için henüz hiç bir MRG tetkiki bunu göstermede başarılı olamadı( 20ml/hg)
2a-Pulsatil Flow:Koroid plexus ile araknoid mesafelerdeki arteryel yapıların kalp ritmine göre yaptığı hareket.
2b-Respiratuar Pulsasyon:BOS’ın Periferal nabız ile korrele hareketi.
BOS un hareket mekanizmasında fizyolojik yada mekanik nedenlerden dolayı bozulma olması durumunda çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.İntra kranial ventrüküllerde BOS hacminin artması yada araknoid mesafelerden geçen BOS volümü veya debisinin değişmesi durumlarında hidrosefali,intra kranial hipotansiyon gibi hastalıklar oluşabilir.
BOS AKIMINI 2 FARKLI ŞEKİLDE ANALİZ EDEBİLİRİZ:
1-Kantitaif analiz:BOS hızı,volümü,atım hacmi,yetmezlik ölçümü gibi matematiksel hesaplamalar yapılır.
2-Kalilatif analiz:BOS’ın aqua duktustan,foramen monrodan ,kafa tabanından ve diğer subaraknoid boşluklardan geçişi CINE kesitler yardımı ile izlenerek yorum yapılır.
Kullanılan Sekanslar ve Özellikleri:
PC( phase contrast)Cine Görüntüleme:Hız kodlamalı birbirne zıt yönde harekete duyarlı gradyentler kullanılarak; hareket halindeki protonlardan sinyal alınır.Retrospektif kardiyak tetiklemeli, Gredient Echo bir sekanstır.Tüm kardiyak sikluslarda datalar elde eldir.Toplanan verilerin ortalamaları alınarak 1 kardiyak sikustaki BOS hareketini gösterir.1 Kardiyak siklus boyunca BOS ın yapmış olduğu hareketler sinusoidal bir eğri olarak kodlanır ve bize matematiksel ölçüm yapma imkanıda verir.Yani hem niceliksel hemde niteliksel ölçüm yapma olanağı tanıyan bir sekanstır.Kalitatif olarak tüm BOS hareketleri incelenebilirken ,kantitatif ölçüm yapma imkanını sadece Aqua Duktus’tan verir.
Kardiyak pulsasyona bağlı BOS hareketlerini;
Sistolde, cranio caudal akımı yani ileri akımı BEYAZ kodlayarak,
Diastolde,Caudo-cranial akımı yani geri akımı SiYAH kodlayarak görmemizi sağlar.
BOS’ın ortalama akım hızı 4-8 cm/sn yaklaşık 5-8 ml/dk’dır.
Hız kodlamalı gradientlerin Venc değeri 10-20-30 cm/sn gibi alınabilir.Venc değeri BOS’ın akım hızını belirleyebilmek adına hız kodlamalı gradientlerin ortalama akışkanlık hızıdır.
Akan protonların hızı,Venc düşük ise toplanan sinyal az olur.Akan protonların hızı,Venc yüksekse elde edilen data ve görüntüde aliasing artefaktı olur. Bunun için en optimum sinyali toplayana kadar farklı Venc değerlerinde çekimler yapılmalıldır.
Venc değeri için aşağıdaki şu çıkarımı yapabiliriz;
*Düşük hızlı gradientler ile daha doğru sinyal elde edilir fakat aliasing olur.
*Yüksek hızlı gradientlerse gürültülü bir görüntü verir fakat aliasing daha az olur.
3D T2 SPACE
Uzun TR ve TE değerlerine sahip olması nedeni ile AĞIR olarak nitelendirebileceğimiz TSE T2 bir sekanstır.Farklı FA ‘larda, isotropik ve paralel görüntüleme yöntemi kullanımı ile de edinim süresi kısaltılmış bir sekanstır.PC görüntüye kıyasla anatomik detayı daha mükemmel gösterir,Özellikle beyin sapı anterior ve posteriorundaki,ADS deki,foramen monro,foramen magendi ve foramen luschka lardaki BOS akımını daha net göstermesine karşın CINE bir seri olmadığı için kantitatif analiz yapılamaması eksik yönüdür.BOS akımını hipointens olarak gösterir.
İki farklı hastada T2 space sekansları ve PC Flash görüntüleri.T2 space imajlarda beyin sapı anterior ve posterior kısımlarında BOS akımına sekonder gelişen sinyal void’e dikkat ediniz.
3D CISS: İsotropik balanslanmış GREDİENT ECHO bir sekanstır.Anatomik detay ve rezolüzyon iyidir.Fakat akım hakkında bilgi vermez.Aqua ductal stenoz ve WEB varlğı tesipitinde kullanılabilir.
BOS AKIM MR GENEL BAKIŞ:
1.1 Endikasyon
Doktor tarafından istenen istem formundaki tanılara göre, çekimin olası endikasyonları;
- Posterior fossa kistik lezyonlarının ayırıcı tanısı
- Normal basınçlı hidrosefalide şant kararı öncesi aquadukt akımının ölçülmesi
- Ventrikül operasyonel şant fonsiyonlarının değerlendirilmesi
- Komminikan-non komminikan-obstrüktif hidrosefali ayırıcı tanısı
1.2 Hasta Hazırlığı
Manyetik alana uyumlu hale getirilen hasta çekim odasına alınır. CINE sekansların, hastanın kardiyak fizyolojik senkronizasyonuna uyumlu olabilmesi için 2 seçeneğimiz olabilir.
1- Parmak Pulse(PPU-Periferal Nabız Ölçer): Hastanın nabzını ölçerek ; atım anında ve dinlenme anındaki görüntüleri alır.
2-EKG: :Hastaya bağlanacak EKG elektrotları ile sistol ve diyastol anında aqua duct tan CINE data elde edilir.
EKG ve PPU yerleştirme ve takma teknikleri;
Hasta masaya yatırılmadan önce Head Coil Gantry’de masaya yerleştirilmiş olmalı (Head Coil yerleştirilmes
Hastanın başı masanın üzerinde bulunan Head Coil içerisine gelecek şekilde supine (sırtüstü) yatırılır. Kollar vücuda paralel, yanlara gelecek şekilde uzatılır. Gerekirse küçük süngerler kullanılarak hastanın başı sabitlenip hareket etmesi engellenir. Hastanın başı Gantry’de bulunan kılavuz ışıklar yardımı ile Head Coil içerisine düzgün ve simetrik yerleştirilir. “Kılavuz ışık 1” hastanın burnuna, “Kılavuz ışık 2” gözlerin üzerinde paralel olarak sıfırlanır (bkz: Resim 1.1). Kılavuz ışıkların simetrik olmasına özellikle dikkat edilir.
Buy testosterone pharmacy, anabolic steroid bodybuilding forum – utamatani trenboscot for sale in california telecharger la musculation ultime org – torrent.
Hastaya çekim boyunca hareketsiz kalması belirtilir. Hastada kapalı alan korkusu veya buna benzeri bir korku hissedilirse hasta sakinleştirilir
Çekim odasının kapısı kapatıldığından emin olunur ve kumanda odasına geçilir.
BOS MR Çekimi ve Post Proccesing:
Protokol ve Planlama
Survey
Çekim başlatıldıktan sonra ekrana Survey görüntüsü gelir. Sagital, Koronal ve Aksiyel kesitlerin göründüğü ilk görüntüye Survey görüntü denir.
SAGİTAL Phase Contrast CINE ,3D T2 SPACE ve CISS PLANLAMA:
Koronal ve aksiyel kesitler üzerinden orta hatta paralel 3.ventrikül ve aqua duct ‘ı kesecek şekilde single slice yerleştirlir.
Obliq Axial Phase Contrast CINE( Trough plane) Planlama:
Gelen Sagittal T2 ve CINE sekanslar üzerinden, Sagital kesitte aqua duct ın mid(orta) düzeyine kantitatif ölçüm yapılacak trough plane PC CINE sekans kurulumu yapılır.QFLOW PC sekansı aqua duct ın, mid seviyesine yerleştirilebildiği gibi diğer bölümlerine de koyulabilir.Yapılan çalışmalarda ,çıkan analiz sonuçlarında anlamlı farklılıklar olmadğını belirtmekle birlikte mid aqua duct seviyesi baz alınması gerektiği ifade edilmiştir
Resim 1.6: Sagital T2 Space ve Koronal T2 imajlar üzerinden aqua duct ‘a dik açılı trough plane kantitatif analiz öçlüm sekansının kurulumu.
BOS akım sinyaline ait datalar QFLOW(PC Cine) sekans içerisinde mevcuttur. -BOS akım şiddet.
-İleri akım
-geri akım
-yetmezlik fraksiyonu
-Atım hacmi gibi analizler yapılır.
Stroke Volume: Atım hacmi(her bir sistol fazında ne kadar BOS un itildiğini gösteren ifade
Forward Flow Volume: Tüm sikluslar boyunca ileri itilen toplam BOS miktarı
Backward Flow Volume: Tüm sikluslar boyunca 3.ve lateral ventriküle geri itilen BOS miktarı
Regurgitant Fraction: Yetmezlik fraksiyonu
Absolute Stroke Volume:Tüm sikluslar boyunca hem sistolde hem diastolde aqua ductustan geçen BOS miktarı.
Stroke Distance:Her bir atımın BOS’ını ne kadar uzağa fırlatabildiğini cm cinsinden gösteren değer.
Mean Flux: Akımın hızı
Mean Velocity:Retrospektif olarak ortalaması alınan BOS akımın 1 siklustaki hızı.